Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
№5 Дәріс
Тақырып 2.4.Аяқ сүйектері. Аяқ сүйектерінің анатомо-функционалдық ерекшеліктері. Жамбас сүйектері. Жамбас сүйектерінің қалыпты өлшемдері.
Даулетин Ильяс Манатбекович
2 слайд
АЯҚ ҚАҢҚАСЫ (SKELETON MEMBRI INFERIORIS)
ЖАМБАС СҮЙЕКТЕРІ (CINGULUM MEMBRI INFERIORIS)
ЕРКІН АЯҚ СҮЙЕКТЕРІ (SKELETON MEMBRI INFERIORIS LIBERI)
Жамбас белдеуі (OS COXAE) – мықын (OS ILIUM)- қасаға (OS PUBIS), қасаға (OS ISHI) КОСТИ
Сүйектердің бірігуі
Мықын-сегізкөз буыны (ART SACROILIACA), қасаға симфизі (SYMPHYSIS PUBICA)
Бөлімдері (сүйектер ):
Сан (Сан сүйегі (FEMUR))
Балтыр
(Балтырдың үлкен жілігі (TIBIA) және балтырдың кіші жілігі (FIBULA))
Аяқ басының сүйектері (PES)
Аяқтың еркін қимылдайтын сүйектерінің буындары:
Ұршық буыны (ART COXAE)
Тізе буыны (ART GENUS)
Тілерсек буыны (ART TALOCRURALIS), Аяқ басының буындары (табан сүектерінің бірігуі, бақай буындары )
ПРЕДПЛЮСНА (OSSA TARSALIA) - КОСТИ: ПЯТОЧНАЯ (CALCANEUS), ТАРАННАЯ (TALUS), ЛАДЬЕВИДНАЯ (OS NAVICULARE), 3 КЛИНОВИДНЫЕ (OSSA CUNEIFORMIA), КУБОВИДНАЯ (OS CUBOIDEUM)
Башпай сүйектері (OSSA DIGITORUM PEDIS), (1-ші башпай – 2 башпай: ПРОКСИМАЛЬды, ДИСТАЛЬды); (2-5-ші башпай – ПО 3 ФАЛАНГИ: ПРОКСИМАЛЬНАЯ, СРЕДНЯЯ И ДИСТАЛЬНАЯ)
ПЛЮСНА (OSSA METATARSALIA) – КОСТИ 5 ПЛЮСНЕВЫХ КОСТЕЙ
3 слайд
Аяқ сүйектері - жамбас белдеуі мен аяқтың еркін қозғалатын сүйектерінен тұрады.
Жамбас белдеуі сүйектеріне: қасаға, мықын, қасаға сүйектер; аяқтың еркін қозғалатын сүйектеріне сан, балтыр, аяқ басы сүйектері жатады.
1 - Os sacrum
2 – Os coxae
3 – femur
4 – patella
5 – Tibia
6 – fibula
7 – ossa tarsi
8 – metatarsi
9 - digitorum
4 слайд
Жамбас белдеуінің сүйектері (кости таза, os coxae). Жамбас: мықын, қасаға, қасаға, үш сүйектен тұрады. Адам 14-16-ға келгендебұлар — тұтас бір жамбас сүйегіне айналады. Мықын, қасаға, қасаға сүйектерінің қосылған жерінде ұршық ойығы пайда болады, ойықтың ішінде жарты ай тәріздес бет, оның ішінде буын шұңқыры бар.Бұл шұңқырға сіңір арқылы сан сүйегібекиді.
Мықын
Қасаға
Шонданай
5 слайд
Мықын сүйегі(подвздошначя кость, os ilium). Оның жуан бөлігі - “денесі”, ал жалпақтанып жайылған бөлігі — “қанаты" деп аталады. Қанатының жоғарғы жағы кеңейіп мықын сүйегінің қыры шығады, қырдың алды мен артында жоғарғы және төменгі қыр томпақтары бар. Қанатының ішкі бетінде шұңқыр пайда болады. Мықынсүйегінің құлақша беті бар. Ол арқылы сегізкөз омыртқаларымен буындасады.
6 слайд
қасаға сүйек (седалищная кость, os ischii). Оның жуан денесі мен тармақтары бар. (9-сурет).Тармақтардың жуандау жері “төбешік” деп аталады. Ал төбешіктен жоғары және артқа қарай қасаға қырыбасталады. қасаға сүйек қырының жоғары жағында - қыр мен мықынсүйегініңаралығында — үлкен қасаға ойық бар. қасаға төмпешік пен оның қыры аралығында - кіші қасаға ойық жатыр.
7 слайд
қасаға сүйегі(лобковая кость, os pubis). (9-сурет). Денеден, жоғарғы, төменгі қанаттардан және жапқыш тесігінен тұрады. қасаға пен қасаға сүйектен, жапқыш тесігі пайда болады. Оң және сол жақтағы қасаға сүйектері қасаға байламы арқылы косылып, жамбас астауын тұйықтайды.
8 слайд
1 — мықын сүйек қанаты;
2 — алдыңғы жамбас сызығы;
3 — артқы жамбас сызығы;
4 — жоғарғы, алдыңғы мықын өсіндісі;
5 — жоғарғы, артқы мықын өсіндісі;
6 — төменгі, артқы мықын өсіндісі;
7 — үлкен қасаға ойдымы;
8 — төменгі жамбас томпағы;
9 — төменгі, алдыңғы мықын өсіндісі;
10 — мықын сүйек денесі;
11 — жарты ай беті;
12 — ай төмені ;
13 — кішкене қасаға томпағы;
14 — қасаға сүйек денесі;
15 — қасаға сүйегінің жоғарғы ұшы;
16 — қасаға томпағы;
17 — жамбас жапқышы;
18 — қасаға сүйегінің төменгі ұшы;
19 — қасаға томпақ;
20 — қасаға сүйек өсіндісі
9 слайд
Fig. 59. Os coxae. Наружная поверхность.
1-crisla ilica; 2-Iabium internum; 3-linea intermedia; 4-labium exter-num; 5-linea glutea anterior; 6-spina iliacaanterior superior; 7-linea glutea inferior; 8-spina iliaca anterior inferior; 9-facies lunata; 10-fossa acetabuli; 11-cristapubica; 12-sulcus obturalorius; 13-tuberculum pubicum; 14-ramus inferior ossispubis; 15-incisura acetabuli; 16-fora-men obturatum; 17-ramusossis ischii; 18-corpusossis ischii; 19-tubcr ischiadicum; 20-incisura ischiadica minor;21-spina ischiadica; 22-incisura ischiadica major; 23-spina iliaca posterior inferior; 24-spina iliaca posteriorsuperior; 25-linea glutea posterior.
10 слайд
ЖАМБАС СҮЙЕГІ (Ішкі көрініс)
1 — мықын қыры;
2 — мықын ойдымы;
3 — мықын томпағы;
4 — мықын сүйек қанаты;
5 — жоғарғы, артқы мықын өсіндісі;
6 — жоғарғы, алдыңғы мықын өсіндісі;
7 — құлақша беті;
8 — төменгі, артқы мықын өсіндісі;
9 — төменгі алдыңғы мықын өсіндісі;
10 — доға сызығы;
11 — үлкен қасаға ойдымы;
12 —мықын сүйек денесі;
13 — қасаға сүйек денесі;
14 — қасаға сүйек денесі;
15 — қасаға сүйек;
16 — қасаға жапқыш;
17 — жамбас жапқыш ойдымы;
18 — алдыңғы жапқыш томпағы;
19 — қасаға сүйегінің жоғарғы ұшы;
20 — қасаға сүйек өсіндісі;
21 — томпақ кедірі;
22 — жамбас жапқышы;
23 — қасаға сүйегінің төменгі ұшы
Мықын сүйегі – жуан бөлігі денесі, жалпақтанып жайылған бөлігі қанаты. Қанатының жоғарғы жағы кеңейіп мықын сүйегінің қыры шығады, оның алды мен артында жоғарғы және төменгі қыр томпақтары бар. Қанатының ішкі беті шұңқыр, артында құоақша беті бар. Ол арқылы сегізкөз омыртқаларымен буындасады.
11 слайд
Fig. 58. Os coxae. Внутренняя поверхность.
1-crista iliaca;
2-ala ossis ilii (fossa iliaca);
3-linea arcuata;
4-faciesauricularis;
5-tubcrositas iliaca;
6-spina iliaca posterior superior;
7-spina iliaca posterior inferior;
8-incisuraischiadica major;
9-spina ischiadica;
10-incisura ischiadica minor;
ll-corpus ossis ischii;
12-tuber ischiadicum;
13-ramus ossis ischii;
14-ramus inferior ossis pubis;
15-foramen obturatum;
16-facies symphysialis;
17-crista pubica;
18-spina iliaca anterior inferior;
19-spina iliaca anterior superior..
12 слайд
Жамбас астауы мен оның өлшемдері.
Сегізкөз.
қасаға сүйек.
қасаға сүйегі.
Мықын.
Мықын қыры.
Мықын ойығы.
Ұршық ойығы.
қасаға байламы.
Қылқанды дистанциясы.
Қырлар дистанциясы.
Көлденең диаметр.
Қиғаш диаметр.
Анатомиялықконъюгата.
Акушерлік конъюгата.
Диагональдықконъюгата.
Кіші астаудың шығу тесігі.
13 слайд
Сан сүйегі, ортан жілік (бедренная кость, os femoris)денедегі ең ұзын түтікше сүйек. жоғарғы, төменгі эпифизі, денесі бар. Проксималь эпифизінде домалақ басы мен жіңішкерген мойыны болады. Жіліктің басы жамбассүйегініңұршық ойығына кіріп, сіңір арқылы бекіген.Сүйектің денесі мен мойынның аралығында үлкен және кіші ұршық томпақтары жатыр. Ол томпақтар бір-бірімен ұршық аралық сызық арқылы біріккен. Одан ұршық аралық қыр пайда болады, бұған бұлшық ет жабысады. Сан сүйегіденесінің алдыңғы және бүйір беті тегіс, ал артында қалыңдаған екі медиаль және латераль еріндері бар. Сансүйегініңтөменгі энифизі жуан, онда медиаль және латераль айдаршықтар бір-бірінен айдаршық аралық шұңқырымен бөлінген. Айдаршықтардың үстінде медиаль және латераль айдаршықүсті орналасқан. Сансүйегініңайдаршықтары, балтырдың үлкен жілігі және тізе тобығы бір буынға бірігеді.
14 слайд
Сан сүйегі
Сан сүйегінің басы.
Мойны.
Үлкен ұршық. -trochanter major
Кіші ұршық. Trochanter
Денесі.
Медиаль айдаршық.
Латераль айдаршық.
15 слайд
Тізе тобығы (надколенник, patela) - қаңқадағы ең ірі қосымша сүйек. Оның пішіні дөңгелек, алдыңғы жағы дөңес, терінің сыртынан ұстағанда оңай білінеді. Тізе тобығының негізіжалпақ, ал үшкірлеу ұшы төменге қараған. Үстін санның 4 басты бұлшық етінің сіңірі жауып тұрады.
16 слайд
Балтыр сүйектері (голень, crus) екі жілік сүйектен тұрады:
Балтырдың үлкен жілігі (большеберцовая кость, tibia) немесе асық жілік - жоғарғы эпифизі жуандаған медиаль және латераль айдаршықтар және айдаршық үсті .Айдаршық үсті тегіс, бұған сансүйегініңайдаршықтары жанасады, асық жіліктің латераль айдаршығының төменгі жағында балтырдың кіші жілігінің басы келіп бірігетін ойық бар. Балтырдың үлкен жілігінің денесі үш қырлы, сондықтан оның 3 шеті, 3 беті бар. Жіліктің алдыңғы қыры терінің астында білініп тұрады. Ал жіліктің латераль қыры қабыршық арқылы балтырдың кіші жілігімен бірігеді.
Үлкен балтырсүйегініңтөменгі эпифизінде өкше сүйегінеқараған буын беті мен сүйек өсікшесі бар. Медиаль сүйек өсікшесінен тірсектің ішкі бетіндеті тобық пайда болады
17 слайд
Балтырдың кіші жілігі немесе асықты жіліктің шыбық сүйегі(малоберцовая кость, os fibula) үлкен балтырсүйегініңсыртқы жағында, одан әлдеқайда жіңішке сүйек Сүйектің жоғарғы эпифизі жуандаған, онда асық жілікке жанасатын буын беті бар. Төменгі эпифизі өкше сүйегінесәйкестеніп ойықтанып келген. Одан терінің астынан білініп тұратын аяқтың сыртқы тобығы пайда болады.
18 слайд
Балтыр сүйектері.
Үлкен жіліктің буындық беті.
Медиаль айдаршық.
Латераль айдаршық.
Денесі.
Бүдыры.
Медиал шеті.
Алдыңғы беті.
Медиаль тобық.
Төменгі буын беті.
Шыбықтың басы.
Шыбықтың денесі.
Алдыңғы беті.
Латераль тобық.
19 слайд
20 слайд
Аяқ басының сүйектері (кости стопы) үш топқа бөлінеді
Тілерсек сүйектері (кости предплюсны,ossa tarsi) - майда сүйектер. Олар өкше, текше, қайықша, 3-еуі сына, топай сүйектері. Топай сүйегіүлкен және кіші балтыр сүйегімен буындасады.
Табан сүйектері (плюсневые кости, ossa metalarsi) қатар орналасқан, 5 түтікше сүйектерден тұрады.Олардың басымен бақай сүйектері буындасады.
Бақай сүйектері (фаланги, ossa digitorum) қолдың саусақтарындай үш сүйектен тұрады. Тек үлкен башпайда ғана екі сүйек болады.
21 слайд
Аяқ басының сүйектері.
1.Топай
2.Өкше
3.ладья тәрізді
4.Текше
5.Сына сүйектер
6.Табан сүйектері
7.Бақай сүйектері
22 слайд
Аяқтың еркін қимылдайтын сүйектерінің буындары
Ұршық буыны (тазобедренный сустав,articulatio coxae) жамбастың ұршық ойығы мен сансүйегібасының арасындағы буын. Сансүйегініңбасында дөңгелек жалғама бар. Ол арқылы сан сүйегінеқан тамыры, жүйке өтеді. Ұршық буынының қапшығы өте берік, ол жалғамалармен бекіген. Оның ең берігі мықын-сан жалғамасы. Ол 300 кг дейінгі жүкті көтереді.
23 слайд
Тізе буыны (коленный сустав, articulatio genus) өте күрделі буын, онда үш сүйек: сан, үлкен балтыр сүйегіжәне тізе тобығы буындасады.Бұл буынның негізгі қызметі балтырды бүгеді, жазады.
24 слайд
Тілерсек буыны (голеностопный сустав, articulatio talocruralis) балтыр сүйектерінен және топай сүйегінен тұрады.Бұл буын аяқтың басын бүгіп жазып, қимылға келтіреді.
25 слайд
Табанның сүйектері бір-бірімен қысқа буындар арқылы біріккен. Топай-өкше-қайықша буыны өкшенің бір көлденең буыны болып бірігеді (шопар буыны). Хирургияда аяқты кескенде осы буынның бойымен кеседі.
26 слайд
Бақай буындары башпай сүйектерінің арасындағы қысқа буындар болып саналады.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
6 664 542 материала в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Миляева Татьяна Викторовна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс повышения квалификации
72/180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
600 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.